Hepatit ile İlgili Bilmeniz Gereken 6 Şey

Hepatit hastalığını bir şekilde duymuşsunuzdur. Dünyada her gün 4,000 kişi hepatitten dolayı hayatını kaybediyor ancak bu hastalığı yeterince tanımıyoruz. Her gün binlerce insanı öldüren bu hastalık HIV ve AIDS’ten bile yüksek bir ölüm oranına sahiptir. Özellikle karaciğeri etkileyen bu virüsler daha sonrasında karaciğer kanseri ve siroz riskini de artırıyor. Bundan 5 yıl önce 28 Temmuz gününün Dünya Hepatit Günü olarak kabul edilmesine karar verildi. Belki bu şekilde hastalığın yaygınlığı ve tedavisi ile ilgili toplumda bir farkındalık oluşturabiliriz.

Etrafınızda belki hiç hepatit hastası yoktur çünkü Türkiye bu konuda yüksek riskli ülkeler arasında değil. Ancak bu hastalık sandığınızdan çok daha yaygın. Dünyada 400 milyon insan her gün hepatit B ve C virüsleriyle beraber yaşıyor. Bu yüzden bu hastalığın ne olduğunu, nasıl bulaştığını ve hastalıktan nasıl korunabileceğimizi öğrenmekte fayda var. Şunu da belirtelim, virüs kaynaklı hepatit tamamıyla önlenebilir bir rahatsızlıktır. Ancak enfeksiyonları önlemek için çaba harcamamız gerekiyor ve şu an bunu yeterince yapamıyoruz. Hepatiti iyi bir şekilde tanısak ve gerekli çabayı göstersek her gün 4,000 insanın hayatını kurtarabiliriz.

Hepatit Nedir?

En kısa tanımıyla hepatit, karaciğerde oluşan inflamasyondur. İnflamasyona halk arasında iltihap denir. Virüs kaynaklı olabilir, bakteri kaynaklı olabilir. Bunun yanında mantarlar, alkol, bazı ilaçlar veya toksik maddeler de hepatite yol açabilir.

5 Tür Hepatit Virüsü Vardır

Hepatit A virüsü genellikle yediğimiz yiyeceklerin veya içtiğimiz suya karışarak vücuda girer. Besinler hastanın dışkısıyla kirlenir ve bu şekilde virüsler insandan insana yayılabilir. Bu kanalizasyon kanalıyla da olabilir, tuvalet temizliğinin yeterince yapılmaması sonucu da enfekte olmuş kişilerden çevredeki kişilere bulaşabilir. A virüsleri ile oluşan hepatitin doğrudan bir tedavisi yoktur. Tek yapabileceğimiz şey bağışıklık sistemini güçlendirmek ve beklemek. Vücut zaten 3 ay içinde virüsle savaşıp onu yok edebilir.

Hepatit B kan ve diğer vücut sıvıları yoluyla bulaşan bir virüstür. HIV’de olduğu gibi korunmasız cinsel ilişki ve vücuda giren iğnenin birden fazla kullanımı virüsün en büyük yayılma sebebidir. Ayrıca hamile kadınlar da bu virüsü çocuklarına bulaştırabilirler. Vücudun bağışıklık sistemi A virüsünde olduğu gibi bu virüs ile de savaşır ancak virüs, kronik hepatit B’ye yol açabilir. A virüsü kısa süreli hastalığa neden olduğu için ciddi bir sorun yaratmıyordu. kronik hepatit B’de işler değişiyor. Bu hastalık uzun süreli olduğu için siroz ve karaciğer kanserine neden olabilir.

Hepatit D virüsü sadece B virüsünü vücudunda bulunduran insanlarda görülür. Bu virüs için herhangi bir antiviral ilaç geliştirilememiştir. Uzun süreli varlığı siroz riskini artırır.

Hepatit E virüsü yediğimiz ve içtiğimiz besinler ile vücuda girer ama nadir olarak görülen bir virüstür. Bir kişiden diğerine bulaşması diğer virüsler kadar kolay değildir.

Hepatitin Belirtileri

Hastalar, çoğu zaman virüs kaptıklarını ve hasta olduklarını farketmeler çünkü belirtiler yavaşça gelişir. Önce kaslar ağrımaya başlar, sonra ağrı eklemlere sıçrar. Yüksek ateş, halsizlik, mide bulantısı ve baş ağrısı da zamanla ortaya çıkan diğer belirtilerdir. Bunlar çok tipik hastalık belirtileridir ve nezle belirtilerine de çok benzer. Ancak nezle kısa sürede iyileşirken kronik hepatitte belirtiler bir türlü gitmez. Enfeksiyon ilerledikçe aşırı yorgunluk hissi, karamsarlık, hatta depresyon bile görülebilir.

Hepatit Aşıları

A ve B virüsleri için bilim insanları bazı aşılar geliştirdiler. Eğer hepatitin yaygın görüldüğü riskli ülkelere gidiyorsanız bu aşıları mutlaka yaptırmalısınız. Maalesef C, D ve E virüsleri için herhangi bir aşı geliştirilememiştir.

Hangi Ülkeler Risk Altında

Eğer Hindistan, Afrika, Uzak Doğu, Doğu Avrupa, Orta ve Güney Amerika’yı ziyaret ediyorsanız A virüsü için aşı yaptırmanızda fayda çünkü bu bölgelerde A virüsü yaygın olarak görülüyor. B virüsü ise daha çok Afrika’nın Sahra Çölü civarındaki bölgelerde görülüyor.

Hepatitten Nasıl Korunabiliriz?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi eğer gerekli önlemleri alırsak virüsten korunmamız mümkün. Hastalık grip virüsü gibi havada dolaşarak vücudumuza girmiyor. Yapmamız gerekenler öncelikle A ve B virüslerine karşı aşı olmakla başlıyor. Aşı olurken kullandığımız iğneleri, jilet veya diş fırçalarımızı kimseyle paylaşmamalıyız. Bunun haricinde korunmasız cinsel ilişkiden de uzak durulmalıdır. Bunlar başlıca korunma yöntemleridir. Uzmanlar her zaman temiz su içmenin gerekliliğinden bahsediyor. Elleri sık sık yıkamak ve güvenilir olmayan yerlerden yemek yenmemesi de vurgulanıyor. Örneğin dışarıda yemek yiyorsunuz ama yemeğin nasıl yapıldığını biliyor musunuz? Hijyenik olmayan koşullarda yemek yemek onlarca hastalığa davetiye çıkarabilir.

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş

Kaynak

http://www.medicalnewstoday.com/articles/145869.php