Serbest Radikaller Nötrofilleri Katil Hücreler Yapıyor
Nötrofiller vücudun bağışıklık sisteminin güçlü savaşçılarıdır. Olağan durumlarda nötrofiller kanda serbestçe dolaşırlar, tabiri caizse devriye atarlar. Acil bir durum olduğunda, örneğin vücuda yabancı bir bakteri girdiğinde hemen savaşçı kimliklerine bürünür ve istilacıyı yok etmek üzere harekete geçerler. Bu mikrop düşmanlarını sakince gezinirken bir anda öldürücü bir hale sokan kimyasal etkenler nelerdir?
Amerika’nın Chicago Üniversitesi’nde ve Çin’in Shangai Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar nötrofillerin üzerinde reaktif oksijen türlerini tanıyan bir molekül olduğunu ve bu molekül sayesinde nötrofillerin serbest radikaller tarafından işlev değiştirdiğini gösteriyor. Nötrofilde bulunan TRPM2 adlı reseptör reaktif oksijen türlerini (ROS) tanıyor. ROS miktarı düşük olduğunda nötrofiller kanda serbestçe dolaşıyor ve kendine düşman mikroorganizma arıyor. Bir yaranın yanına gelip de yabancı bir bakteri hücresiyle karşılaştığında ise bakteriyi yiyor ve bu hücrenin içinde bir ROS patlamasına neden oluyor. TRPM2 reseptörü hemen hücrenin içindeki ROS artışını tanıyıp hücre içi sinyal mekanizmasını başlatarak nötrofilin o bölgedeki bakterilerle savaşmasını sağlıyor.
Reaktif oksijen türleri oksijenli solunum gibi çeşitli metabolik faaliyetlerde vücudun ürettiği bir yan üründür. Bu oksijen molekülleri kararlı yapıda olmadıklarından fazla miktarda bulunursa vücuda zarar verir. Normalde iki oksijen atomundan oluşan kararlı molekül mitokondride enerji üretilirken elektron transfer zincirinden sızabilir ve oksijen molekülüne bağlanıp reaktif oksijen molekülü oluşturabilir. Bu reaktif moleküller de DNA gibi hücre yapısına gelişigüzel bağlanarak istenmeyen tepkimelere neden olabilir.
Hazırlayan: Çağlayan Taybaş
