Agrafi

Agrafi

Agrafi sonradan oluşan bir nörolojik rahatsızlık olup, kişinin yazı ile iletişim kurmasını ve sözcükleri hecelemesini engeller. Çok sayıda nedeni olabilir ancak bilim insanları hala daha rahatsızlığın tam kaynağını belirleyemediler. Bu nörolojik hastalık yazı kabiliyetinin yanında pek çok beyin işlevini de etkiler çünkü yazı sadece bir motor hareket değil düşünme, görme, görsel konumsal hesap yapma gibi pek çok işlevin bir ortak sonucu olan bir faaliyettir. Bu da agrafinin temel kökenini bulmayı çok zorlaştırıyor. Alzheimer hastalarında da sık rastlanan bu rahatsızlık agrafinin nörodejenerasyonla da ilgili olabileceği ihtimalini ortaya çıkarıyor.

Agrafi Diğer Dil Sorunlarıyla Bağlantılıdır

Hastanın yazı yazma kabiliyetini kaybetmesi, bu rahatsızlığın diğer dil sorunlarıyla da ilişkisi olabileceğini gösteriyor. Örneğin agrafi hastalarının birçoğunda aleksi, afazi, disartri ve apraksi görülür. Agrafi hastalarının beyinleri incelendiğinde araştırmacılar hem dil hem de motor bölgelerin yazma ile olan bağlantısı hakkında çok şey öğrendiler. Maalesef agrafi doğrudan tedavi edilemiyor ama hastalar rehabilitasyonla eski yazma becerilerini kısmen de olsa kazanabiliyorlar. Tüm bu teknikler agrafinin türüne ve şiddetine göre değişiyor.

İki Tür Agrafi Vardır: Merkezi ve Çevresel

Agrafi, merkezi ve çevresel (periferal) olmak üzere farklı kategorilere ayrılır. Merkezi agrafiler genellikle beynin dil alanlarını etkiler ve hecelemede zorluklara neden olur. Yani bir nevi hasta kekemelik yaşar. Bu durum günlük hayatta kişinin akıcı bir şekilde iletişim kurmasını zorlaştırır. Çevresel agrafiler genellikle motor ve görsel-konumsal becerileri hedef alarak kişinin yazma ile ilişkili el hareketlerini yapmasını güçleştirir.  Merkezi agrafiler afazik olarak nitelendirilirken periferal türleri nonafazik olarak adlandırılır.

Agrafinin geçmişi 14. yüzyılın ortalarına kadar uzanır ama 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar bu rahatsızlığın tam olarak ne olduğu klinik açıdan anlaşılamamıştır. 20. yüzyılda inme geçiren hastaların beyin fizyolojileri incelendiğinde rahatsızlık daha fazla dikkat çekmiş ve araştırılmıştır.

Agrafi Neden Olur?

Demans, travmatik beyin hasarı, beyin lezyonları ve inmeler gibi birçok etken agrafiye neden olabilir. Literatürde yer alan bilgilere göre el yazısıyla ilişkili 12 beyin bölgesi vardır. Bunların dördü sol süperior frontal alan, sol süperior parietal alan, süperior parietal lobçuk ve intraparietal sulkustur. Yani el yazısı için ağırlıkla frontal ve parietal bölgeleri kullanırız. Ayrıca birincil motor korteks ve beden duyu korteksi de çok aktif bir rol üstlenir. Diğer 8 alan ise beyincik, talamus ve frontal kortekste bulunan yapılardır. Eğer bu bölgelerden herhangi bir yer zedelenir veya hasara uğrarsa agrafinin bazı türleri ortaya çıkabilir. İlla travma yaşamanıza veya kafanızı bir yere vurmanıza gerek yok. Bu bölgelerden herhangi birini etkileyecek bir beyin tümörü veya Alzheimer hastalığı da agrafinin oluşumuna sebep olabilir.

Alzheimer Hastalığı

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş

Kaynak

http://www.strokecenter.org/professionals/stroke-diagnosis/stroke-syndromes/alexia-without-agraphia/


Çağlayan Taybaş

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Moleküler Biyoloji ve Genetik mezunuyum. Şu an klinik araştırma sektöründe çalışıyorum. Bilimsel araştırmaların yanında başlıca hobilerim satranç, bisiklet sürmek, pilates ve latin dansları oldu. Mezun olduktan sonra askere gitmeden önce sinirbilim.org'u kurdum. Şu an iş ve özel hayatım çok yoğun olduğu için eskisi gibi yazamıyorum. Bana herhangi bir soru sormak isteyen varsa c.taybas@gmail.com'a mail atabilirler.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir