Derin Beyin Uyarımı ile Anoreksi Tedavi Edilebilir

Anoreksi, kişinin normal vücut ağırlığını, minimum düzeyde olsa bile reddetmesi olarak tanımlanan, vücut şekli ve büyüklüğünü algılayışta ciddi bir hoşnutsuzluk ve kilo almayla ilgili oluşmuş yoğun bir korkunun toplamı olarak özetlenebilir. Genellikle ergenlik çağındaki kızlarda görülen anoreksi, ergen erkeklerde ve yetişkin kadın ve erkeklerde de ortaya çıkabilmektedir.

ABD’de 24 milyon yetişkin ve dünya çapında yaklaşık 70 milyon insan anoreksiden etkiliyor. Bu bireylerin büyük çoğunluğu kadın olup, yeme bozukluğu olanların %90’ı 12-25 yaşları arasındadır. Hastaların %1’inde ölümcül tablolar oluştursa da, genel olarak kemik erimesi, bağışıklık sisteminde zayıflık, potasyum eksikliğine bağlı kalp sorunları gibi birçok ek belirti ortaya çıkarıyor. Buna ilaveten, anoreksiye sıklıkla depresyon gibi diğer zihinsel sağlık sorunları eşlik ediyor ve kişiler intihar eğiliminde oluyor. Nitekim anoreksik her beş ölümden birinin sebebi intihardır.

Anoreksi Tedavisinde Yeni Yöntemler

Yeni araştırmalar, bu zihinsel sağlık sorununu tedavi etmenin güvenli ve etkili bir yolunun olduğunu öne sürüyor. Kanadalı araştırmacılar derin beyin uyarımı (DBS) adı verilen cerrahi bir tekniğin ruh hali, ağırlık ve genel refah üzerindeki etkisini 16 hasta üzerinde test ettiler. Deney sonuçları prestijli bir dergi olan Lancet Psychiatry’de yayınlandı.

Kanada’daki Sunnybrook Sağlık Bilimleri Merkezi’nden Dr. Nir Lipsman liderliğindeki araştırmacılar, ortalama 18 yıldır anoreksi ile yaşayan, yaşları 21 ile 57 arasında değişen 16 kadını inceledi. Bu kadınların vücut kütle indeksi (BMI) 13.8 idi ( Normal değerler: 18-25). Ayrıca daha önce birçok tedavi yöntemini denemiş ve sonuç alamamışlardı.

Lipsman ve meslektaşları cerrahi olarak hastaların beyninin “subkallozal singulat bölgesine” elektrot yerleştirdi. Anoreksik hastalarda bu bölgenin serotonin metabolizmasında anormallik olduğu daha önceden bilinmektedir. İmplantasyondan sonra elektrotlar alanın her 90 mikrosaniyesini 5 voltluk akım ile 1 yıl boyunca uyarmak için kullanıldı. Ayrıca PET taraması ile 1 yıl boyunca beyin faaliyeti takip edildi.

Anoreksi En Yüksek Ölüm Oranına Sahip Psikiyatrik Bozukluk

Bu süreçte bir hastada elektrotların bulunduğu yerde enfeksiyon gelişti, bir hasta ise nöbet geçirdi. Çalışmaya 14 kişi ile devam eden ekip, implanttan üç ay sonra kilo artışlarını gözlemlemeye başladı. Çalışmanın sonunda grubun ortalama BMI’si 3,5 puan arttı. Ek olarak, altı katılımcı normal bir BMI’ya ulaştı. Araştırmacılar, periferal kortikal alanlarda – sosyal algılama ve sosyal davranışla ilişkili bölge – hareketliliğin arttığını PET taramaları ile gösterdi.

Kanada’daki Toronto Üniversitesi’nden Prof. Andres Lozano araştımayla ilgili “Anoreksi en yüksek ölüm oranına sahip psikiyatrik bozukluk olmaya devam etmektedir. Beyin işleyişini anlamlandırma çabamızın ilerlemesiyle güvenli, etkili, kanıta dayalı tedavilerin geliştirilmesi için acil bir ihtiyaç var” diyor.

Çalışmanın başyazarı Dr. Lipsman bulguların önemi üzerine “Çalışmamız, fokal bir beyin müdahalesinin, derin beyin stimülasyonunun, anoreksinin tedavisini zorlaştıran semptomlarının oluşumunu etkileyebileceğini öngörmektedir” diyor.

Hazırlayan: Serap Kaya

Kaynaklar

1. http://sunnybrook.ca/media/item.asp?c=1&i=1538&f=anorexia-deep-brain-stimulation
2. http://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/PIIS2215-0366(17)30076-7/fulltext