Beyin Gelişimi Yaşa Göre Farklılık Gösterir
Şekilde 5 yaşından 20 yaşına kadar olan beyin gelişimi ile beraber insan beyninin ne kadar faal olduğunu görüyorsunuz. 5 yaşındaki bir çocuğun korteksi oldukça aktifken zaman içinde bu faaliyet azalmaktadır. Bu ise beynin esnekliğin azalması, öğrenmenin güçleşmesi ve alışkanlıkların kalıcı bir yer edinmesi anlamına geliyor. Bu hem iyi hem de kötü bir durum. Beyin plastisitesinin yıllar geçtikçe azalması öğrenme mekanizmaları ve belleği zayıflatıyor. Ancak 20 yaşından sonra kişilik de yerine oturmaya başlıyor. Hele ki 30’undan sonra karakter ve kişilik iyice yerleşiyor. Araştırmalar 30 yaşından sonra bir kişinin karakterinin değişmesinin çok zor olduğunu söylüyor.
Doğum öncesi gelişim ve erken bebeklik boyunca, tüm vücudun olağanüstü bir oranını baş oluşturur. Bebeğin kafaya yakın olan vücut bölümlerinin ayaklara yakın olan vücut bölümlerinden önce geliştiği sefalokaudal evrede vücudun en erken büyümesi baş kısmında gerçekleşir. Bu dönemde, fiziksel büyüme ve özelliklerin farklılaşması yukarıdan aşağıya doğru aşama aşama ilerler. Aynı örüntüye baş bölgesinde de rastlarız. Başın gözler ve beyin gibi üst kısımları, çene gibi aşağı kısımlardan daha hızlı büyür.
Beyin Gelişimi Tüm Bölgeler İçin Aynı Değildir
Motor gelişim, genellikle sefalokaudal ilkesine göre ilerler. Örneğin, bebekler gövdelerini kontrol edemeden önce nesneleri görürler ve emeklemeden veya yürümeden çok önce ellerini kullanabilirler. Fakat gelişim katı bir model izlemez. Bir çalışmada bebeklerin oyuncaklarına ellerinden önce ayaklarıyla ulaşmaya çalıştıklarını bulmuştur. Ortalama olarak bebekler oyuncaklarına 12 haftalık iken ayaklarıyla, 16 haftalık iken elleriyle ilk kez dokunur.
Beynin gelişimsel şablonlarından bahsedecek olursak, öncelikle bebeğin beyninin doğumda ağırlığının beynin yetişkinliğindeki ağırlığının yaklaşık olarak %25’idir. İkinci doğum gününde ise bu oran yaklaşık %75 olur. Ancak beyin gelişimi söz konusu olduğunda her alan aynı hızda büyümez.
Bilim insanları beyin gelişimi izlemek için beynin bölgelerini birçok yolla analiz eder ve sınıflandırır. Bu bölgelerden biri önbeyindir. Bu parça, içinde serebral korteksi ve diğer birçok yapıyı bulunduruyor. Serebral korteks, önbeyni buruşuk bir şapka gibi kaplar. İki yarım parçadan (yarımküre) oluşur. Korteksteki şerit (girus) ve çukurları (sulkus) temel alarak, bilim insanları her yarımkürede lob adı verilen dört temel bölgeyi tanımladı.
Önbeyin 4 Bölgeden Oluşur
Frontal loblar, istemlli hareket, düşünme, kişilik ve amaçlı olmayla ilgilidir.
Oksipital loblar, görme ile ilişkilidir.
Temporal loblar duymada, dil süreçlerinde ve bellekte aktif rol alırlar.
Parietal loblar mekansal yer bulma, dikkat ve motor kontrolde önemli görevler üstlenirler.
Bu beyin bölümleri arasında frontal lob 25 yaşına kadar gelişim gösterirken, diğer loblar ondan çok daha önce olgunlaşır.
Hazırlayan: Çağlayan Taybaş
Kaynak: http://bit.ly/1phB3zy
