Birbirine Bağlanmış Hafıza (Interconnected Memory)

23 Şubat 2016 Çağlayan Taybaş

Aslı “interconnected memory system” olan bu hafıza türünde çiftlerden birinin hatırlayamadığını diğeri hatırlıyor ve birbirlerini tamamlıyorlar ancak bu sadece uzun süreli ve samimi ilişkilerde oluşan bir durumdur. Günlük hayatımızda hatırlanacak o kadar çok şey vardır ki bir kişinin hafızası bazen yeterli gelmeyebilir. Evrimsel süreçte buna da bir çözüm bulunmuş: birbirine bağlanmış hafıza. Tıpkı bilgisayarlardaki paylaşımlı diskler gibi insanlardaki paylaşımlı hatırlama olayı çok yararlı oluyor. Araştırmalar bilişsel işlevlerin bireyler arasında, hatta gruplar arasında dağıtılmış olabileceğini gösteriyor.

Avustralya’da Macquarie Üniversitesi’ndeki araştırmacılar deneysel bir çalışmada hatırlama eyleminin bireyler arasında gerçekleşip gerçekleşmediğini, eğer gerçekleşiyorsa nasıl olduğunu bulmaya çalıştı. Birbirlerine bağlı çiftler üzerinde bazı deneyler yaparak bu kişilerin farklı olayları hatırlayıp birbirlerine yardımcı olup olmadığına bakıldı. İncelenen konular çok basit günlük olaylar ve geçmiş anılardan oluşuyordu. Örneğin su faturasını kim yatıracaktı, çocuğu okuldan kim alacaktı veya geçen sene tatilde nereye gitmiştik gibi sorular yer alıyordu. Ekip ayrıca çiftlerin rutin işlerini nasıl koordine ettiğini ve bir taraf hata yaparsa diğer kişinin bu durumu nasıl telafi edeceğini de not aldılar.

İşler Koordineli Yürütülüyordu

Birbirine bağlanmış hafıza söz konusu olduğunda bireyler işleri koordineli yapıyorlar ve bellek kaynaklarını birbirlerini tamamlayacak şekilde kullanıyorlardı. Örneğin cuma günü evin yatırılacak 4 faturası varsa bunlardan su ve elektrik faturasını erkek, doğalgaz ve telefon faturasını kadın ödüyordu. Genellikle bireyler diğerinin fatura bilgilerine pek dikkat etmiyor, bellek kaynaklarını sadece kendi sorumluluklarına yönlendiriyordu. Aynı durum geçmiş anılar için de geçerliydi. Bireyler bir anının parçalarını birleştirerek daha fazla şey hatırlayabiliyorlardı.

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş