Diyabet Kanser Riskini Artırabilir

Diyabet gittikçe yaygınlaşan ve halk arasında sık karşılaşılan bir hastalık haline geldi. Diyabetin metabolizmayı ve beyni ciddi şekilde etkilediğini biliyoruz. Örneğin vücutta en fazla insülin reseptörünün olduğu yer beynimizdeki hipokampüstür. Diyabetin varlığı bu yüzden demansın önünü açabiliyor. Diyabet hastalarını bekleyen bir başka tehlike de kanserdir. Geniş çaplı bir meta analiz raporu özellikle kadınlarda diyabetin kansere yol açma riskine dikkat çekiyor.

2015 yılında dünyada 400 milyondan fazla diyabet ve 17.5 milyon kanser hastası vardı. Literatürde yer alan çalışmalarda diyabet ile kanser arasında bazı ilişkiler tespit edilse de cinsiyetin nasıl bir rol oynadığı bilinmiyordu. Diabetologia adlı dergide yayınlanan çalışmada bilim insanları tip 1 ve tip 2 diyabet hastası 19 milyondan fazla insanı kapsayan 100 çalışmayı incelediler.

Kadınların Kansere Yakalanma Oranı %27 Daha Yüksek

Yayınlanan meta analiz raporunda diyabetli kadınların kanser olma oranı diyabet hastası olmayan kadınlara kıyasla %27 daha yüksekti. Diyabetli erkekler ise diyabet hastası olmayan erkeklerden %19 daha fazla kansere yakalanmıştı. Kadın ve erkekler arasındaki farklara baktığımızda diyabetin kadınlarda kanser riskini daha fazla artırdığını söyleyebiliriz.

Hem şeker hastalığı hem de kanser dünyada oldukça yaygın hastalıklardır. Eğer aralarındaki ilişkiyi net olarak bulabilirsek iki hastalığın tedavisine yönelik daha etkili tedaviler geliştirebiliriz. Bunun yanında cinsiyet farketmeksizin diyabetli veya değil tüm insanların kanser riskinin farkında olması toplum sağlığı için çok önemlidir. Ailesinde veya kendisinde şeker hastalığı olan bir kişi böylece kendisinin kanser riskinin de yüksek olabileceğini tahmin edebilir. Farkındalığı arttıktan sonra kendi sağlığına daha dikkat edebilir.

İleri Okuma: Şeker Hastalığında Yeni Umut: Yapay Pankreas

Diyabet Neden Kansere Yol Açıyor?

Araştırmacılar belirli kanser türlerini mercek altına aldığında çoğu kanser türü için kansere yakalanma riskinin diyabetli kadınlarda diyabetli erkeklerden daha fazla olduğunu gördüler. Birkaç kanser türünden örnekler verelim. Böbrek kanserinde kadınların risk oranı erkeklerden %11 yüksektir. Bu oran ağız kanserinde %13, mide kanserinde %14, lösemide ise %15’tir. Sadece karaciğer kanserinde erkeklerin risk oranı kadınlardan %12 fazladır.

Diyabetli kadınların neden erkeklerden daha fazla kanser riski taşıdığını bilmiyoruz. Diyabette hangi moleküler mekanizmaların kanseri arttırdığı hala araştırılıyor. Bilim insanlarının bazı hipotezleri var. Bunlardan biri kandaki şeker oranı artışının DNA hasarına yol açma ve kansere neden olma ihtimali üzerinde duruyor.

İleri Okuma: Kurubaklagiller ile Tip 2 Diyabete Dur Demek

Kadınlar Prediyabetik Aşamada Daha Fazla Kalıyor

Kadınlar kandaki glikoz oranının yüksek olduğu prediyabetik aşamada erkeklerden daha uzun süre geçiyor. Prediyabetik aşama kişinin kan şekeri seviyesinin normalden yüksek olduğu ama tip 2 diyabet olarak sınıflandırılmadığı basamaktır. Prediyabetik aşamaya gelen kişiler sıklıkla tip 2 diyabet hastası olurlar. Diyabet teşhisi konulduktan sonra ise kadınlar daha az ilaç kullanıyor veya yeteri kadar tedavi alamıyorlar. Erkekler kandaki şeker seviyelerini düşürmek için birçok zaman kadınlardan daha iyi tedavi ve ilaç alıyorlar.

Şeker hastalığı konusunu etraflıca ele aldığımızda kadınların kandaki glikoz seviyelerini ayarlamada erkekler kadar başarılı olamadığını görüyoruz. (Obez ve diyabet hastalarının beyinlerinde daha az glikoz bulundu.) Özellikle uzun vadede kadınların glikoz seviyesi erkeklerden daha kontrolsüz bir şekilde seyrediyor. Bu durum da kanser riskini artırıyor olabilir. Ancak birçok kanser türüne baktığımızda kadın ve erkekler arasında belirgin bir fark olmadığını söylemekte yarar var. Diyabet kadınlarda kanser riskini daha fazla artırıyor olabilir ama birçok kanser türünde durum eşit görünüyor.

İleri Okuma: DNA’nızdaki Diyabet

Avustralya’da Georgia Enstitüsü’nde çalışan, araştırmanın baş yazarı Toshiaki Ohkuma’ya göre diyabetli kadınlar doktor kontrolü, ilaçların yardımı ve yaşam tarzındaki değişikliklerle kan şekerini daha iyi kontrol etmelidir. Bunun yanında düzenli kanser testleri yaptırmalı ve olası bir kansere karşı erken teşhiste bulunmalıdır. Bu tür araştırmalar sayesinde halk sağlığı bir üst kademeye geçecek ve insanlar kendilerinde ortaya çıkabilecek rahatsızlıklara karşı bilinçlenecektir.

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş

Kaynaklar

1. https://www.livescience.com/63111-diabetes-cancer-risk.html
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25573883
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/prediabetes/symptoms-causes/syc-20355278