Dişi Zebra Köpekbalığında Erkeksiz Üreme Görüldü
Sadece biz insanlar değil, galiba doğadaki tüm dişiler erkeklere ihtiyaç duymadan kendi başlarının çaresine bakmaya çalışıyorlar. Erkeksiz üreme çalışmaları insanlara özgü değil. Avustralya’da Townswille’de bir akvaryumda yaşayan dişi bir zebra köpekbalığı (Stegostoma fasciatum) erkeğine ihtiyaç duymadan kendi yavrusunu dünyaya getirdi. İlk defa 1999’da akvaryuma partneriyle konan bu köpekbalığı 2012’ye kadar partneriyle beraber iki düzine yavru doğurdu ama 2012’de ayrıldılar. 2016’nın başlarında ise dişinin üç bebeği daha oldu.
Queensland Üniversitesi’ndeki araştırmacılar bu durum için bazı açıklamalar yapmaya çalıştılar. Bunlardan biri; dişi erkeğin spermlerini sakladı ve daha sonra onları kendi yumurtalarını döllemek için kullandı. Ancak genetik testler yavru köpekbalıklarının sadece annelerinden DNA aldıklarını gösteriyor. Yani eşeysiz üreme olduğu kesin. Zaten köpekbalıklarının da içinde olduğu bir hayvan grubunun eşeysiz üreme yapabildikleri biliniyordu. Ancak erkek partnerinden ayrıldıktan sonra erkeksiz üreme özelliği kazanan bir köpekbalığı duyulmuş, görülmüş şey değildi.
Bilim insanları hâlâ daha dişinin nasıl ürediğini bulmaya çalışıyor
Bazı omurgalı canlılar normalde eşeyli üreyebilseler bile eşeysiz üreme yeteneğine sahiptirler. Örneğin, bazı köpekbalığı, hindi, komodo ejderhası, yılan ve vatoz türlerinin bu şekilde üreyebildikleri biliniyor. Ancak erkeksiz üreme vakalarının büyük bir çoğunluğunda daha önce hiç erkek partneri olmayan dişiler vardı. Başta bir erkek partneri olup da ondan ayrıldıktan sonra kendi başına doğum yapan bir canlı neredeyse hiç olmamıştı.
Hazırlayan: Çağlayan Taybaş
