Esrarın Etkileri Nelerdir? Esrar Kullanımının Tehlikeleri

14 Mart 2016 Çağlayan Taybaş

Onun birçok ismi var. Günlük dilde ona esrar diyoruz. Uluslararası konuşmalarda marijuana olarak biliniyor. Ot çekmek olarak bilinen şeyde “ot” kelimesi esrarı niteliyor. Bilimde ise ona kanabis (cannabis) adı veriliyor. Türkiye’de esrarın elde edildiği kenevir bitkisini yetiştirmek dahi yasak. Esrarın etkileri ile ilgili internette çok değişik bilgiler bulabilirsiniz. Biz iki gruba rastladık. Bunlardan biri marijuananın aslında kanser hücrelerini öldürmek de dahil pek çok faydasının olduğunu söylüyor. Buna göre marijuanın kullanılması gerektiği belirtiliyor. Diğeri ise marijuanın uyuşturucu kategorisinde değerlendirilip yasaklanmasını belirtiyordu. Bu konuyu bir araştıralım dedik ve gördüğünüz infografiği hazırladık. Bu arada bir not düşelim, kanabis tıpta kullanılıyor.

Birçok insan hayatının bir döneminde esrar ile tanışmıştır. Amerikalı yetişkinler arasında yapılan anketlerde her 3 kişiden 1’inin marijuanayı denediği anlaşılıyor. İnfografikte de gördüğünüz gibi esrarın etkileri hem olumlu hem de olumsuz birçok şeyi kapsıyor. Hafıza ve koordinasyon bozuklukları marijuananın olumsuz bozukluklarından bazılarıdır. Buna karşın anksiyeteyi azaltması, ağrı hissini düşürmesi ise olumlu olarak karşılanabilir.

Esrarın Etkileri Fiziksel Olarak Nasıl Hissedilir?

Marijuana Cannabis sativa adlı kenevir bitkisinden türetilir. İçindeki delta 9-tetrahydrocannabinol (THC) adlı aktif maddeyle sizi çakır keyif yapar. Marijuananın içindeki THC ve diğer maddeler beyin ve vücudun çalışma şeklini ciddi biçimde değiştirebilir. Vücuda girdiği anda esrarın etkileri sinir sistemi başta olmak üzere bağışıklık sistemine kadar uzanır. Marijuananın daha ilk soluğunda THC hemen kana karışır ve etkisini göstermeye başlar. THC merkezi sinir sisteminde haz merkezlerini hedef alır. Bu kimyasal molekül seks esnasında ne hissediyorsanız size aynısını yaşatır. Beyniniz hazzı hissetmemizi sağlayan dopamin salgılar ve nöronlar bir süre sonra bunun müptelası olur. Bunun dışında yiyeceklerle alınan esrarın etkileri vücuda alındıktan bir süre ortaya çıkar. Midede parçalanması ve sindirilmesi zaman alacağından THC hemen açığa çıkmayacak ve kana karışmayacaktır. Esrarın etkileri ise 3 – 4 saatten sonra kaybolur.

Marijuana içmek bazen 3 saate kadar nabzınızı iki katına çıkarabilir. Bu yüzden hastanelerin acil servis bölümüne çoğu kez marijuana kullanıp kalp krizi geçirmiş insanlar gelir. Ayrıca kan basıncını düşürür, kanamayı hızlandırır ve kan şekerini etkileyebilir. Solunum yoluyla alınan marijuananın akciğer kanserine yol açıp açmadığını henüz bilmiyoruz. Marijuana akciğerleri rahatsız ediyor, bu bir gerçek. Esrar kullananlar daha fazla öksürük ve benzeri akciğer rahatsızlıklarına yakalanıyorlar. Ancak akciğer kanseri ile marijuana arasında net bir bağlantı kurulabilmiş değildir.

Esrarın Etkileri Herkeste Aynı Değildir

Esrarın etkileri kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi THC’yi vücudunuza alış biçiminiz de etkisinin ne kadar sürede ortaya çıkacağını değiştirir. Şimdi bu kimyasalın kana karıştığında size neler yapabileceğinden bahsedelim. Öncelikle baştan söyleyelim, bu sigara veya alkol almaya benzemiyor. Esrarın etkileri sigaradan biraz farklıdır. İkisi de keyif verir ama ben sigara içtiğinde halüsinasyon gören biri ile karşılaşmadım. Esrar halüsinasyon görmenize neden olabilir, zaman algınızı değiştirebilir, sizi gergin, endişeli yapabilir. Esrar aldığınızda renkler daha canlı görülür, duyularınız daha çok keskinleşir. Çok rahatlamış hissedersiniz ve dünyayı umursamazsınız. İnsanların esrar tüketmelerindeki sebepler bunlardır ama esrarın etkileri bundan çok daha fazladır.

Araştırmacılar marijuananın beyni ve vücudu nasıl etkilediğini tam anlamıyla çözemediler. Etken maddenin beyinde dopamin nöronlarını uyardığını, kana nasıl karıştığını biliyoruz ama tüm yolakları henüz bilmiyoruz. Özellikle gençlerde ve çocuklarda esrarın nasıl etki ettiğinin çok iyi anlaşılması gerekiyor. Uyuşturucu kullanma yaşı gün geçtikçe düşüyor. Mark Manson “Ustalık Gerektiren Kafaya Takmama Sanatı” kitabında 13 yaşında okulda marijuana ile yakalandığını yazıyor. Uyuşturucu maddelere erişim her geçen gün daha kolay oluyor ve bizim acilen bir şeyler yapmamız gerekiyor.

Beyne ve Vücuda Çok Zarar Verebilir

Esrarın etkileri ile ilgili araştırmalar esrar kullanımından sonraki 24 saat boyunca beynin pek iyi çalışmadığını gösteriyor. Özellikle öğrenme, bellek ve dikkat merkezleri hasar görüyor ve aksaklıklar ortaya çıkıyor. Uzun süreli kullanımda da beynin eskisi kadar iyi çalışmadığını gösteren kanıtlar var. Şizofreni ve başka zihinsel rahatsızlığı olanların marijuana kullanma eğilimi sağlıklı insanlardan daha fazladır. Araştırmacılar kanabis kullanımı ile bazı zihinsel rahatsızlıklar arasında bağlantılar keşfetti. Örneğin bipolar bozukluk, major depresyon ve çocukluk anksiyetesi bunlardan bazılarıdır.

Esrarın etkileri sadece zihni değil, vücudu da kapsıyor. Kanıtlar çok fazla olmasa da bazı araştırmalar marijuananın testis kanserine neden olabileceğini söylüyor. Şimdiye kadar akciğer, baş ve boyun kanseri ile marijuana arasında bir ilişki kurulamadı. Ancak daha önceden belirttiğimiz gibi bu alanda yeterince çalışma yapılmadı. Esrarın tam etki mekanizması bilinmiyor. Kanser ile ilgili elimizde yeterli bulgu yok. Ancak esrarın akciğerlere zarar verdiğini kesin olarak biliyoruz. Özellikle nefes yoluyla esrar içen kişilerde öksürük ve balgam en ciddi rahatsızlıkların başını çekiyor.

Kanabisin Yararları

Kanabis tıpta birçok konuda kendisine yer bulmuştur. Sağlıklı insanlarda çok sayıda zararlı etkisi vardır. Ancak buna rağmen bazı durumlarda semptomatik tedavi için kullanılabilir. İnsanlar yüzlerce yıldır bu bitkiyi ağrı kesici veya bulantı önleyici olarak kullanmıştır. Özellikle kanser hastalarının eklem ve kas ağrılarını gidermede kullanılabilir. Multipl skleroz hastalarının kaslarında meydana gelen spazmlara iyi gelebilir. Bazı çalışmalar fibromiyalji ve uyku apnesinde kanabisin faydalı olduğunu gösteriyor. Hastaların uyku problemlerini halletmede kanabisin etkili olabileceği kanıtlandı. Anksiyete, iştah kaybı ve kilo kaybetme gibi sorunlara karşı işe yaradığını gösteren çalışmalar da vardır.