Nefes Alma Şekliniz Duygularınızı ve Davranışlarınızı Etkiliyor
Hepimiz günlük yaşantının içinde sık sık “ hava almaya çıkmak” kalıbını kullanıyoruz. En çok ihtiyacımız olan şey derin derin nefes alırken ki içimize dolan huzur hissi belki de. Hava almaya çıkmanın getirdiği huzur bilim insanlarının da dikkatini çekmiş olmalı. Yeni bir araştırma nefesinizin, hafızanızı, bir şeyleri hatırlamanızı ve duygusal kararlarınızı güçlendiren sinirsel faaliyetleri etkileyebileceğini ortaya koydu. Nefes almak vücudumuzun oksijen ve enerji ihtiyacını karşılamanın dışında, davranışlarımızı ve beynimizin işlevini de etkiler.
Nefes Alma Şekliniz Hafızanızı Etkiliyor
Bilim insanları nefes alıp vermenin insan beyninde duygusal yargıları ve hafızayı güçlendiren elektriksel aktiviteler oluşturduğunu ilk defa keşfettiler. Nefesin davranış üzerindeki bu etkileri, nefesinizin teneffüs edilip edilmediğine, burundan mı yoksa ağızdan mı nefes aldığınıza da bağlıdır. Bilim insanları beyin cerrahisi için planlanan epilepsili yedi hastayı incelerken beyindeki bu farklılıkları keşfettiler. Ameliyattan bir hafta önce bir cerrah, nöbetlerin çıkış yerlerini belirlemek için elektrotları hastanın beyinlerine yerleştirdi. Bu, bilim insanlarının doğrudan beyinlerinden elektrofizyolojik veriler elde etmelerine izin verdi. Kaydedilen elektrik sinyalleri, beyin aktivitesinin solunum ile farklılaştığını gösterdi. Aktivite duyguların, hafıza ve kokuların işlendiği beyin bölgelerinde meydana geldiği sonucu ortaya çıktı.
Bu keşif bilim insanlarını, bilişsel işlevlerden, korku duygusundan ve bellekten sorumlu beyin alanlarının nefes yoluyla etkilenebilir olup olmadığını sormaya yöneltti. Dünyanın en ünlü dergilerinden Journal of Neuroscience‘da 6 Aralık 2016’da yayımlanan habere göre; Northwestern Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Christina Zelano, nefes alma sırasında amigdala ve hipokampüsün faaliyetinde büyük çapta bir farklılık olduğunu belirtti. “Nefes almanın, limbik sistemin tamamında, koku korteksinde, amigdalada ve hipokampüste nöronları uyardığını keşfettik.” dedi.
İleri Okuma: Hipokampüs
Burundan Nefes Alma Daha Etkili
Araştırma, bireylerin nefes alma sırasında gördükleri nesneyi hatırlama oranları nefes verme sırasında gördükleri nesneyi hatırlama oranlarından daha yüksek olduğunu gösterdi. Bireyler ağız yoluyla solunum gerçekleştirdiklerinde aynı sonuçlar gözlemlenemedi. Bilim insanları laboratuvar ortamında yaklaşık 60 kişinin nefes alıp verişini kaydederken korku veya şaşkınlık ifadesini içeren yüz fotoğrafları gösterilen deneklerden mümkün olan en kısa sürede her yüzün kendilerinde hangi duyguyu ifade ettiğini söylemeleri istendi. Denekler soluk verme esnasında korku ifade eden yüzlere karşılaştıklarından daha hızlı korku duydular. Şaşkınlık ifade eden yüzlerle karşılaştıklarında aynı etki gözlemlenmedi. Denekler ağızlarıyla nefes alırken aynı görevi yerine getirdiğinde bu etkiler azaldı. Böylece, etkinin sadece burundan solunum sırasında korkulu uyaranlara özgü olduğu ortaya çıktı.
Belleğin işlevini hipokampüse bağlı olarak değerlendiren bir deneyde, deneklere bilgisayar ekranında bir nesne gösterildi ve o nesneleri hafızalarında tutması istendi. Araştırmacılar, soluk alma sırasında görülen nesnelerin daha kolay hatırlandıklarını tespit ettiler. Bulgulardan hızlı bir şekilde nefes almanın birinin tehlikeli bir durumda olduğunda bir avantaj sağladığını anlaşıldı.
Nefes Sayesinde Korkuyu Yenebiliriz
Zelano, “Panik halindeyseniz solunum ritminiz daha hızlı olur” dedi. “Sonuç olarak, sakin bir durumda olduğunuzda nefes alma hızınız artacaktır. Böylelikle daha hızlı solunum ile beynimizin korkuya yanıtını olumlu yönde etkileyebiliriz ve çevredeki tehlikeli uyaranlara daha hızlı tepki verebiliriz.”
Araştırmanın bir diğer potansiyel anlayışı, meditasyonun temel mekanizmaları veya odaklanmış solunum üzerinde durmaktadır. Zelano, “Nefes aldığınızda bir anlamda limbik ağı boyunca beyin salınımlarını senkronize ediyorsunuz” dedi.
İleri Okuma: 40 Gün Meditasyon Yapan Kişinin Yaşadığı Değişim
Hazırlayan: Rukiye Akgün
Kaynaklar
- “Nasal Respiration Entrains Human Limbic Oscillations and Modulates Cognitive Function” by Christina Zelano, Heidi Jiang, Guangyu Zhou, Nikita Arora, Stephan Schuele, Joshua Rosenow and Jay A. Gottfried inJournal of Neuroscience. DOI:10.1523/JNEUROSCI.2586-16.2016
- http://neurosciencenews.com/memory-fear-breathing-5699/
