Noradrenalin

Noradrenalin, diğer bir ismiyle norepinefrin, beyin ve vücutta hem hormon hem de nörotransmitter olarak görev yapan bir katekolamin kimyasalıdır.  Noradrenalin ismi genellikle İngiltere’de kullanılırken, bazen norepinefrin ismi tercih edilir. Bu nörotransmitteri etkileyen nöronlara noradrenerjik dendiği için biz noradrenalin demeyi seçtik.

Noradrenalin, beyinde A1-A7 hücre grupları tarafından sentezlenir. Bunların arasında en önemlisi ise ponsta yer alan lokus seruleustur. Merkezi sinir sisteminde noradrenerjik nöronların büyük bir kısmının hücre gövdeleri lokus seruleusta toplanmıştır. Dördüncü ventrikülün tabanının yukarı kısmında ponsun dorsolateral tegmentumu içinde bulunan bu mavimtrak renkli ufak çekirdek, beyin ve omuriliğe uzanan noradrenerjik innervasyonun merkezini oluşturur. Beynin içinde nörotransmitter olarak nöronlar arasındaki haberleşmede görev alan norepinefrin beynin dışında omurilikte ve karın bölgesinde nörotransmitter olarak işlev görebilir. Böbrek üstü bezlerinden doğrudan salgılanabilen bu hormon hücre zarlarındaki ilgili reseptörlere bağlanarak hücreleri uyarır.

Noradrenalinin temel işlevi beyni ve vücudu gerçekleşecek eylemlere hazırlamaktır. Uykuda en düşük seviyelerde bulunurken, uyanma esnasında yükselir. Tehlikeli ve stresli durumlarda ise noradrenalinin kandaki miktarı çok daha artar. Özellikle savaş ya da kaç tepkisinin gerçekleştirilmesinde adrenalinle birlikte en önemli görevlerden birini üstlenir. Norepinefrin beyinde uyarılmayı, tetikte olmayı, uyanıklığı artırır; bellek oluşumunu, bilgileri geri çağırmayı ve odaklanmayı tetikler. Vücudun geri kalanında ise kalp atışlarını hızlandırır, kan basıncını artırır, kan şekerini yükseltir ve iskelet kaslarına daha fazla kan gitmesini sağlar.

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş