Obez ve Diyabet Hastalarının Beyinlerinde Daha Az Glikoz Bulundu
Yale Üniversitesi’nden yapılan yeni bir araştırma, sağlıklı bireylerle karşılaştırıldığında obezite ve tip 2 diyabetli kişilerin beyinlerinde glikoz düzeylerinin daha düşük olduğunu gösteriyor. Bu çalışma, obez ve diyabet hastalarındaki yeme davranış bozukluğunun ve Alzheimer hastalığı gelişme eğiliminin mekanizmasını açıklamaya yardımcı olabilir. Günümüzde dünyada 18 yaş üstü erişkinlerde % 8.5’i diyabet hastası, % 39’u aşırı kilolu ve % 13’ü obezdir (WHO 2016). Mevcut obezite ve tip 2 diyabetli hasta oranı azalmamakla birlikte ve genç yaşta teşhis konan birey sayısı artmakta ve hastalıkların uzun vadeli olumsuz etkilerine daha fazla maruz kalmaktadır. Etkili, uzun vadeli tedavi seçenekleri olmaması bu çalışmanın önemini ortaya koymaktadır.
Obezite ve Yüksek Kan Şekeri Arasındaki Bağlantı Biliniyordu
Obezite ve yüksek kan şekerinin beyin işlevlerini bozduğu ve dürtüsel yeme bozukluğu oluşturduğu biliniyordu. Yale Üniversitesi’nde yapılan yeni bir çalışma da yüksek kan şekeri ve beyin etkilenme ilişkisini ortaya koyuyor. Aslında literatürde yer alan kemirgen modellemeli çalışmalarda; obezite ve yüksek kan şekerinin, vücudun ve beynin glikoz metabolizmasını değiştirerek, beyin fonksiyonunlarını bozduğu ve dürtüsel yeme bozukluğu oluşturduğu biliniyordu. Ama benzer bulguların insan beyninde görülüp görülmediği belirsizliğini koruyor.
Çalışmada 25 katılımcı (9 sağlıklı, 10 obez diyabetik olmayan ve 6 tip 2 diyabetli) yer aldı. Gece boyunca aç bırakılan katılımcılar iki saat boyunca damaryolu aracılığıyla glikoz verildi ve bu sırasında, araştırmacılar beyindeki glikoz seviyelerini ölçmek manyetik rezonans spektroskopisi tekniğini kullandılar.
Katılımcılar arasındaki kan glikoz seviyeleri arasında belirgin bir farklılık yokken, beyin içi glikoz oranlarında anlamlı bir farklılık saptandı. Sağlıklı katılımcılarla karşılaştırıldığında, beyin glikozu artışları, obezite ve tip 2 diyabetli katılımcılar arasında daha düşüktü. Çalışmanın yazarlarından Dr. Janice Hwang, ” Obezite ve diyabetin glikozun beynin içine girmesini azalttığını veya gukozun kan beyin bariyerinden alımını köreltildiğini gördük. Bu körelme, beynin glikozu algılama yeteneğini baltalayan bir mekanizma olabilir” dedi.
İleri Okuma: Beyindeki Glikoz Miktarı Beynin Büyüme ve Gelişmesini Etkiliyor
Obez ve Diyabet Hastalarında Glikoz Beyne Giremeyebilir
Yeme davranış bozuklukları oluşumunda temel mekanizma obez ve diyabet hastalarının şekeri beynin içine almadığı ve algılamadığı olabilir. Araştırmacılar aynı zamanda katılımcıların glikoz alımından önce ve sonra doygunluk ve memnuniyet durumlarını sözel olarak değerlendirdi. Beyin içine daha fazla glikoz girişi olan sağlıklı bireylerde bir gece yemek yememiş olsa da daha doygun hissediyorlardı. Dr. Hwang bu durum için, “Glikoz aldığınızda ilk sinyal beyninize iletilir. Obez ve diyabet hastalarının şekeri beynin içine almadığı ve algılamadığı olabilir mi? Bu nedenle yemek yemeyi durdurmak için geri beslenme döngüsü de körelebilir mi?” dedi ve daha ileri araştırmalar yapılmasının mekanizmayı anlamaya ve muhtemel ilaç tedavi seçeneği oluşturmada yararlı olabileceğini belirtti.
İleri Okuma: DNA’nızdaki Diyabet
Hazırlayan: Serap Kaya
Kaynaklar
1) Janice J. Hwang ve diğerleri, “Obezite ve T2DM’li yetişkinlerde hiperglisemi sırasında beyin glikoz düzeylerinde küstah yükselme”, JCI Insight, 2017;
2) http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/
