Makaleler

Parkinson Hastalığı’nın Erken Belirteci: Serotonin

Parkinson Hastalığı'nın Erken Belirteci: Serotonin

Parkinson Hastalığı Alzheimer hastalığından sonra en çok görülen 2. nörodejeneratif hastalık ve Birleşik Krallık’da 145.000 kişi Parkinson hastası. Bu hastalığa özel titreme, tremor ve katılık ana özellikler iken bunlara ilaveten depresyon, hafıza ve uyku problemleri de sık görülmektedir. Beyindeki asıl problem, dopamin adlı nörotransmitterin üreten nöronların kaybı ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Şu ana dek bilinen kesin bir tedavisi bulunmuyor.

Araştırmacılar, Parkinson hastalığının 15-20 yıl öncesinden semptomlarının ortaya çıktığını keşfettiler. Parkinson hastalığı görülme riski yüksek olan katılımcılarda, beyindeki serotonin sisteminde – duygu durumu, iştah, biliş, iyi oluş, uyku ve hareketi kontrol eder – bir bozukluk olduğunu tespit edildi.

Önce Serotonin Sistemi Etkileniyor

Lancet Neurology‘de yayınlanan çalışmada, KCL araştırmacıları beyinde yaşanılan değişikliklerde ilk olarak serotonin sisteminin etkilendiğini saptadı; bu da doktorların harekete geçmesi ve hastalığın ilerleyişini yavaşlatması açısından çok önemlidir.

King’s College London araştırmacıları bu bulgu sayesinde yeni görüntüleme araçları ve tedavilerin ortaya çıkabileceğini belirttiler; tabii öncesinde bu bulgulara ulaşacak daha başka büyük ölçekli çalışmalar yapılmalı.

Brain imaging shows loss in serotonin function (blue/black areas) as Parkinson's disease progresses

Tablo: Şekilde, mavi- siyah alanda gösterilen serotoninin, Parkinson hastalığı sürecinde azalmaya başladığını görüyoruz.

Araştırmacılar güney Yunanistan ve İtalya’nın uzak köyünde yaşayan, SNCA genlerinde nadir mutasyona sahip ve hastalık geliştirebilecek 14 kişinin beyin görüntülerini incelemişler. Gruptakilerin yarısı Parkinson hastalığı tanısı almış, kalan yarısı da hastalıkla ilgili hiçbir semptom göstermemiştir. Bu da bu süreçteki değişimi izlemek için ideal ortamı oluşturuyor aslında.

Bu 2 gruba ek olarak, 65 Parkinson hastası ve 25 sağlıklı katılımcı da çalışmaya dahil edilmiş. Bu sayede araştırmacılar, hastaların 20-30’lu yaşlarında erkenden beyinde görülen değişiklikleri saptamış olacaklar.

Serotonin Sistemi Parkinson ile Mücadelenin Seyrini Değiştirebilir

KCL “Institute of Psychiatry, Psychology and Neuroscience” departmanından Prof. Marios Politis bazı anormalliklerin dopamin seviyesinin azalışı ve hareket bozukluklarının ortaya çıkışında çok daha öncesinde görüldüğü belirtiyor. “Çalışmalarımız, serotoninin erken dönemde değişimi sayesinde Parkinson hastalığının önlenmesi ve progresyonu konusunda bizlere yardımcı olabilir.” University Collage London’dan Prof. Derek Hill ise çalışmanın bazı sınırlamaları olduğunu belirtiyor. “Çalışma daha büyük ölçeklerde yapılıp gözlemlenmeli. Semptomları saptadığımız görüntüleme metodu daha küçük ölçekte çalışmalar için uygun; şu an için daha büyük çalışmaların verilerini değerlendiremez.”

Parkinson hastalığının erkenden saptanması ve önlenmesi şüphesiz birçok hayatı değiştirecek ve/veya buna bağlı çıkacak görüntüleme teknikleri birçok nörodejeneratif hastalığın saptanması için umut olacaktır.

Hazırlayan: İrem Yakışıklı

Kaynaklar

https://www.bbc.com/news/health-48691633

https://www.thelancet.com/journals/laneur/article/PIIS1474-4422(19)30140-1/fulltext


İrem Yakışıklı

Merhaba! Ben İrem Yakışıklı. Diyetisyenim. Başkent Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun olduktan sonra kendi üniversitemde yüksek lisansa başladım; hala devam ediyorum. Anadolu Üniversitesi’nde ‘Yaşlı Bakımı’ bölümü (açık öğretim) okuyorum. Beslenme ve diyet alanı dışında, psikoloji, nörolojik hastalıklar – özellikle Alzheimer ve Parkinson Hastalığı, beyin – bağırsak aksı, sürdürülebilir beslenme gibi ana konular üzerinde yoğunlaşsam da bunlar dışında birçok farklı konuda yazılar okuyorum. Danışanlarıma bakarken, bir yandan da Türkiye’nin ilk ve tek bilimsel diyetisyen dergisi Dytmag’de yazı işleri sorumlusu olarak çalışıyorum. Diyetisyen Nihal Tunçer’in 2015’de diyetisyenlere sunduğu bu hizmete ben de 2018’den beri destek veriyorum. Kitap okumayı seviyorum. İtalyanca öğrenmeye çalışıyorum. Bunlar dışında, edebiyatı, felsefeyi, sanatı ve müziği elimden geldiğince hayatıma dâhil etmeye çalışıyorum; kendi mesleğimle çaprazlamayı seviyorum. Beslenme ile ilgili yazılarımı, instagram’da @nutrydp hesabında, Hollanda’daki bir arkadaşımla beraber paylaşıyorum. - Danışmanlık & her türlü soru veya bilgi için; iremyak@gmail.com - Dytmag hakkında bilgi almak için; diyetisyenmagazindergisi@gmail.com

One thought on “Parkinson Hastalığı’nın Erken Belirteci: Serotonin

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir