Renk Körlüğü
Renk körlüğü bir canlının görme merkezinde özel bir pigment molekülünün bulunmaması veya gerektiğinden az bulunmasıdır. Bu eksiklik sonucunda çeşitli renklerin çevresindeki renkler ayırt edilemez. Renk körlüğü için en yaygın test, renkli noktalardan yapılmış bir zeminde, benzer renkli noktalardan oluşan şekiller içeren levhalardan oluşan İstihara kartlarının kullanıldığı testtir. Özellikle kullanılan renkler nedeniyle, şekiller renk körü bir kişiye zemin ile aynı görülecek şekilde yapılmıştır. Renk körü olan bazı bireyler, bazı renkleri ayıramazken, diğer bireylerde sadece bir renk zayıflığı bulunur. Prot-, döter- ve trit- ön ekleri, sırasıyla kırmızı, yeşil ve mavi koni sistemlerinin kusurunu gösterir. Renkli görmenin normal olduğu kişilere trikromat denir. Dikromatlar, sadece iki koni sistemine sahip kişilerdir; bunlarda protanopi, döteranopi veya tritanopi bulunabilir. Monokromatlar yalnız bir koni sistemine sahiptir. Dikromatlar sadece iki temel rengi karıştırarak kendi renk spektrumlarını eşleştirebilirken, monokromatlar tek bir temel rengin yoğunluğunu değiştirerek oluşturur.
Renk körlüğü kalıtsaldır
Anormal renk görme, kalıtsal bir anomali olarak, beyaz ırkın erkeklerinde yaklaşık %8, kadınlarında %0.4 oranında bulunur. Tritanopi ender olup cinsiyet ayrımı göstermez. Ancak, renk körü erkeklerin yaklaşık %2’si protanopi veya döteranopili dikromatlardır. Bunların yaklaşık %6’sı kırmızıya duyarlı veya yeşile duyarlı pigmentin spektral duyarlılığında kayma bulunan anormal trikromatlardır. Bu anomaliler, çekinik ve X’e bağlı özellikler olarak sonraki nesillere aktarılır. X kromozomunda anormal genin bulunması halinde, bu erkeklerde renk körlüğü bulunacaktır. Kadınlarda bir kusurun görülebilmesi için görülebilmesi için her iki X kromozomunda anormal gen bulunması gerekir. Ancak X’e bağlı renk körlüğü bulunan bir erkeğin kız çocukları renk körlüğü taşıyıcısı olup bu kusuru kendi erkek çocuklarının yarısına geçirecektir. Dolayısıyla X’e bağlı renk körlüğü nesil atlar ve ikinci kuşaktaki her erkekte görülür. Renk körlüğü, görme korteksinin V8 alanında hasar olan kişilerde de meydana gelebilir. Çünkü bu bölge insanlarda renkli görmeyle ilgili tek bölge gibi görünmektedir. Bu eksikliğe akromatopsi denir. İktidarsızlık tedavisi amacıyla Viagra alan kişilerde, ilacın fosfodiesterazın penil formu gibi retinal formunu da inhibe etmesi nedeniyle geçici mavi-yeşil renk zayıflığı bir yan etki olarak meydana gelebilir.
Hazırlayan: Çağlayan Taybaş
