Yabancı Dil Bilenlerle İlgili Yeni Bir Gerçek Keşfedildi

2 Mart 2016 Çağlayan Taybaş

Ana dilimizden farklı dilleri öğrenmenin şüphesiz gerek iş hayatında, gerek gezi turları gibi sosyal etkinliklerde büyük faydaları vardır. NeuroLinguistics adı verilen beyin dil bilimi sözcüklerin nasıl üretildiği, nasıl anlaşıldığı ve yabancı dil öğrenmenin beyin fizyolojisine nasıl etki ettiği gibi çok geniş bir yelpazede araştırma sahasına sahiptir.

Washington Üniversitesi’ndeki araştırmacılar iki dil bilen insanlarla ilgili şaşırtıcı bir sonuca ulaştılar. Elde edilen bulgulara göre en az bir yabancı dil bilen insanlar kendileri verilen matematiksel soruları yanıtlamada bir dil bilenlere göre yarım saniye daha hızlıydılar. Bu sorular altıyı ikiye böl, 186’ya üç ekle gibi gelişigüzel sorulardan oluşuyordu.

Yabancı Dil Bilenlerin Beyin İşlevleri Daha İyi Çalışıyor

Kısacası iki dil bilen kişiler problem çözme, mantık yürütme gibi bilişsel işlevleri yerine getirmede birçok kişiden daha başarılı konumdalar. Çalışma yöntemlerinin ve sonuçlarının hepsini burada anlatamıyoruz ancak elde edilen sonuçlar yeni bir dil öğrenmenin dilsel işlevlerden ayrı olarak iki beyin arasındaki köprünün güçlendirilmesini sağladığı ve dolayısıyla dilsel olmayan potansiyel faydaları olduğunu gösteriyor.

Araştırmada yer alan katılımcılar 17 iki dil bilen ve 14 tek dil bilen kişilerden oluşmaktadır. Her kişiye bir dizi aritmetik soru sorulmuş ve sonuçlar bilimsel testlere bağlı kalınarak kaydedilmiştir. İlk aşamada katılımcılara iki işlemli 40 tane soru soruldu. İki aşamada bir kez daha 40 soru soruldu ancak bu sefer bu soruların 20’si yeni, diğer 20’si önceki sorulardan oluşuyordu. Bir sonraki aşamada bu karıştırma işlemi tekrarlandı ve bu sefer aritmetik işlemler bir fMRI (fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme, bir beyin görüntüleme tekniği) cihazının içinde yapıldı.

Bazal Ganglia Yabancı Dil Bilenlerde Daha Etkili

Tek dil bilenleri teselli edebilecek tek haber aşina olunan sorular temel alındığında iki dil bilenlerle eşit doğrulukta yanıtlar vermiş olmalarıdır. Ancak iş yeni karşılaşılan problemlere geldiğinde iki dil bilenler ağırlıklarını koyuyorlar ve soru başına yarım saniye fark atıyorlar. Beyin taramaları motor sistem ve faaliyet seçiminden sorumlu olan bazal ganglianın iki dil bilenlerde çok daha etkin olduğunu gösteriyor.

Yabancı dil öğrenmenin diğer faydalarına gelirsek, iki ve daha fazla dil bilenlerin karar verme, mantıklı düşünme gibi birçok bilişsel işlevi tek dil bilenlerden daha iyi yerine getirdikleri tespit edilmiştir. Dahası, kaç tane dile hâkimseniz, bir olaya o kadar fazla bakış açısıyla bakabildiğiniz de araştırmalardan elde edilen sonuçlar arasında yer almaktadır.

Yabancı Dil Öğrenmek İçin Yaş Engel Değil

Eğer hala Türkçe’nin ötesine geçemediyseniz, yeni bir dil öğrenmek için hiçbir zaman geç değil. Yaşınız kaç olursa olsun beyne yeni bilgiler girmek, hele ki dil gibi çok karmaşık bir yapıyı çözmek beyninizi faal tutacak ve bilişsel işlevlerinizi canlandıracaktır. İngiliz biyolog Thomas Huxley’in de dediği gibi her şey hakkında bir şeyler bilin ama bir şey hakkında her şeyi öğrenin.

Hazırlayan: Çağlayan Taybaş

Kaynaklar