Yaşlanma Karşıtı Bir miRNA Bulundu!

15 Şubat 2017 Damla Uludağ

Yaşımız arttıkça, beyin yaşımız da bir o kadar artar. Bilişsel yetenekler azalır; demans, Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların gelişme riski veya felç geçirme riskimiz giderek artar. Yaşlanma sürecimizde tüm omurgalılarda geçerli olduğu düşünülen olası bir neden sinir hücreleri içerisindeki demir moleküllerinin birikimi idi. Araştırmalar sonucunda bilim insanları, bu demir birikiminin ”miR-29” adlı bir miRNA ile bağlantılı olduğunu buldular.

Bu küçük molekülün şimdiye kadar kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyen bir tümör baskılayıcı olarak hareket ettiği biliniyordu. Bununla birlikte, bu miRNA molekülünün; demirin sinir hücrelerinde birikmesinde ya da birikmemesinde rol oynadığı sonucuna varıldı. Alessandro Celileno ekibinin, Afrika’daki bir balık cinsi olan Nothobranchius Furzeri‘yi kullandıkları bu çalışmada, miR-29 molekülünün etkinliğini önlediklerinde sinir hücrelerinde büyük miktarda demir birikimi olduğu görüldü ve bu da erken beyin yaşlanmasına yol açıyor demekti. Yaşlı balıklarla, sağlıklı balıklar karşılaştırıldığında sağlıklı balıkların sinir hücrelerinde daha fazla miR-29 molekülü bulunduğunu ortaya koydular. Dolayısıyla, miR-29 molekülünün yaşlanma karşıtı bir molekül görevi gördüğü ve sinir hücrelerinde demir birikimini engellediği sonucuna ulaşıldı.

Nörodejeneratif Hastalıkların ve Felçlerin Tedavisinde miRNA

Bilim insanları araştırma ile ilgili olarak “Sonuçlarımızın insanlar için de geçerli olduğuna kesinlikle inanıyoruz” diyorlar. Nitekim artmış bir demir birikimi ile nörodejeneratif hastalıklar ya da insanlardaki felçler arasında bağlantı olduğu bir süredir bilinmektedir. Bu hastalıklarda düşük seviyede miR-29 molekülünün varlığını gösteren sonuçlar da vardır.

Bununla birlikte, miR-29’un demir birikimini engelleyen moleküler geçiş gibi davranması tamamen yeni bir sonuçtur. “Bu sonuçlar şaşırtıcı ve çok umut vericidir, çünkü kanser terapisi için miR-29 temelli ilaçların gelişimi hala sürmektedir. Bu veriler felç, Parkinson ve Alzheimer hastalığına yönelik yeni tedavilerin geliştirilmesi için oldukça önemlidir“diye ekliyorlar.

Genç Yaşlanma Modelinde İlk Biyomedikal Keşif “N. Furzeri“

Araştırmacılar: ”Bu küçük balık kadar hızlı bir yaşlanma süreci gösteren başka bir omurgalı yoktur. Bu balıkların tüm ömürleri yaklaşık birkaç aydır. Dahası, insan genlerinin % 90’ı balıklarda da bulunabilir, bu da N. Furzeri’den elde edilen hemen hemen tüm bilgiyi insanlara devredebilir hale getirir. ”BMC Biology dergisinde 13 Şubat 2017’de yayınlanan miR-29’un moleküler geçişi ile ilgili sonuçlar çok umut verici. Nörodejeneratif hastalıkların tedavisine yönelik bir adım daha ileri gelinmektedir” açıklamasını yapmışlardır.

Hazırlayan: Damla Uludağ