Makaleler arşivleri

COVID-19 Tedavisinde İmmün Modülatörlerin Faz 3 Klinik Araştırmaları Başladı

19 Ekim 202019 Ekim 2020 Çağlayan Taybaş 0 yorum COVID-19, sağlık

COVID-19 ile mücadelede en çok konuşulan aşı çalışmaları olsa da çok sayıda tedavi ve mücadele yöntemleri de araştırılıyor. Hepimizin bildiği

Devam

Makaleler

Yol Tutmasına Evrimsel Bir Bakış

3 Ekim 20203 Ekim 2020 Beste Uysal 0 yorum beyin, sağlık

Literatürde yol tutması adı verilen araç ile seyahat ederken mide bulantısı ve hafif baş dönmesi sorunlarını yaşamayı pek çoğumuz deneyimlemişizdir.

Devam

Makaleler

Salisilik Asit, Salisilat Alerjisi ve Duyarlılığı Nedir?

29 Eylül 202029 Eylül 2020 Seda Doğan 0 yorum sağlık

Salisilik asit çeşitli bitkilerde, meyve ve sebzelerde oranları değişiklik göstererek bulunan ve doğal olarak oluşan “organik” bir asittir. Örneğin; bitkiler

Devam

Bebekler eğitim almadan, hatta öğrenmeleri için özel bir çaba sarf edilmeden nasıl konuşmayı öğreniyorlar? Dil öğrenmek kolay bir iş mi? Zorluğu yaşımıza göre değişiyor mu? Onlarca birimden oluşturulmuş, yüzlerce kuralı olan ve kombinasyonları sonsuzluğa uzanan bir sistem düşünün. Göreviniz bu sistemi, birinden destek almadan öğrenmek. Bunu başarmak için doğumunuzdan itibaren birkaç yılınız var. Evet, bebeksiniz. Kulağa oldukça zor geliyor fakat neredeyse her bebek bu süreci başarıyla tamamlıyor. Nasıl oluyor da sadece maruz kalarak dil öğreniyorlar? Bu bir yetenekse ne kadar daha sürecek? Yazdıklarımı öğrendiğimde hissettiğim yersiz kıskançlığı ve pişmanlığı size anlatamam. Bebeklerde Dil Öğrenimi Sırayla gidelim, bebekler özel bir efor göstermeden nasıl dil öğreniyorlar? Bebekler dili pasif bir şekilde öğrenme yetisine sahiptir. Bizi dinlerler, dediklerimizi taklit ederler ve öğrenirler. Dinleme kabiliyetleri rahimde gelişmeye başlar, bu sebepten doğmamış bebeklere müzik dinletmenin faydaları vardır ya da hamile birinin yanında tartışılması hoş karşılanmaz. Bebekler doğmadan önce seslere duyarlı hale gelirler. Duyduklarını da taklit etmek isterler. Bu taklitler, yani iletişim kurma çabaları, anlamsız seslerle başlar sonra heceleri anımsatır. ‘’B’’ ve ‘’A’’ sesleri, ‘’ba’’ hecesine, hece de ‘’baba’’ kelimesine dönüşür. Çoğu bebek önce baba der çünkü söylemesi daha kolaydır. İçinizi ferah tutun, bebeklerin zihninde daha az sevmek konsepti yoktur. Bebekler ilk dillerini böyle öğrenir. Yeni sesler, yeni hecelere, yeni heceler de yeni kelimelere… Bebeklerin dil öğrendikten sonra konuşmaya çabuk başlamalarını sağlayan bir özellikleri daha vardır: kibarlık onları kısıtlamaz. Onlar için ‘’Anneciğim su getirir misin?’’ ile ‘’Anne, su!’’ aynıdır çünkü konuşurken tek amaçları dertlerini ya da isteklerini karşı tarafa aktarmaktır. Otobüs yolculuklarında müstehcen fıkra anlatacak özgüveni çocuklara veren şey tam olarak budur. Hata yapmaktan korkmazlar çünkü kasıtlarının anlaşılması yeterlidir. Yetişkinler bu özelliklerinden ders almalıdır. Dil kursunda, konuşma etkinliklerine katılmamak utançtan kurtarmaz, utancı erteler. Her Yaşta Dil Öğrenilebilir mi? İkinci sorumuza geçebiliriz, dil öğrenmek ne kadar zor? Cevap: Yaşınıza göre değişir. Çocukların maruz kalarak öğrenme kabiliyetleri yedi yaşına kadar devam eder. Yedi yaşından on sekiz yaşına kadar gittikçe körelerek kaybolur. Körelme hızı katlanarak artar. On sekiz yirmi yaş arasında dili sadece maruz kalarak öğrenme yetisi bebekliğe kıyasla çok büyük oranda gerilemiştir. Aslında bu durum göründüğü kadar negatif değildir. Çünkü bir üniversite öğrencisi ile bir ileri yetişkinin dil öğrenme becerisinin neredeyse aynı seviyede olduğu anlamına gelmektedir. Kısaca evet, zorluğu belli bir yaşa kadar değişiyor. O yaştan sonra ise belirli bir düzeyde kalıyor. Baki olan ise dil öğrenmenin zihne faydalarıdır. Dil öğrenmenin faydaları açıklamaya ihtiyaç duymuyor. Beynin daha önce kullanılmamış bir bölümünü erişime açıyor. Yeni bir dil öğrenmek, insan beynine yeni konseptler öğretir. Ayrıca o konseptleri anadili ile bağdaştırmayı öğretir. ‘’Kırmızı’’ ile ‘’red’’ kelimelerini bağdaştırdığınızda renk kelime olmaktan çıkar ve bir konsepte dönüştür. Aynı durum, anlamsal bağlamda renklerden çok daha derin kelimeler için de geçerlidir. Dil öğreniminde erken, kolaya tekabül eder. Yaş, gelişim potansiyelinizi kısıtlamaz. “Bir Lisan, Bir İnsan” Dil öğrenmenin faydaları her yaş aralığına uzanıyor ise hepimiz bir yerden başlamalıyız değil mi? Çocuğumuza yabancı dilde çizgi filmler izleterek, etkileşimli oyunlar oynatarak harika bir başlangıç yapabiliriz. Yetişkinsek az önceki veriler bizi korkutmamalı. Modern dil eğitiminin temeli kısa tekrarlardır. Sadece bir ay boyunca günde 15 dakika ayırarak öğrenilemeyecek dil yoktur. Elimizdeki teknolojiler bu süreci oldukça kolaylaştırıyor. Denemeden ‘’bizden geçmiş’’ demek hem geçersiz hem de boyun eğicidir. Günümüze ayak uyduramayan birçok atasözü var fakat ‘’bir lisan, bir insan’’ onlardan biri değil. Diller yoktan var olmamıştır. Bin yılların getirdiği bir kültür birikimidir, bu sebepten bir milletin kaderi dillerine bağlıdır. Tarih gibi dil de milletinin tekerrürlerinden ibarettir. Dil öğrenmek bir kültürü tanımanın dolayısı ile sentezden doğruya varmanın ilk adımıdır. Hazırlayan: Berkay Tarım Kaynaklar Bruce D. Perry, How Young Children Learn Language, scholastic.com, https://www.scholastic.com/teachers/articles/teaching-content/how-young-children-learn-language/ Adam Szczegielniak, Introduction to Linguistic Theory, Cengage Learning, https://scholar.harvard.edu/files/adam/files/language_acquisition.ppt.pdf Termcoord, The age factor in second language acquisition, Terminology Coordination, 2017, https://termcoord.eu/2017/05/age-factor-second-language-acquisition/ Jenny R. Saffran, Ann Senghas, and John C. Trueswell, The acquisition of language by children, Proceedings of The National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS), 2001, https://www.pnas.org/content/98/23/12874

Makaleler

Beynimiz Yeni Bir Dili Nasıl Öğreniyor?

27 Eylül 202027 Eylül 2020 Berkay Tarım 0 yorum beyin, dil

Bir lisan bir insan! Peki hangi yaş en ihsan? Bebekler eğitim almadan, hatta öğrenmeleri için özel bir çaba sarf edilmeden

Devam

Makaleler

Uyku Apne Sendromu Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

31 Ağustos 202031 Ağustos 2020 Uğur Güven 0 yorum sağlık, uyku

Halk arasında uykuda nefes tıkanıklığı olarak bilinen uyku apne sendromu, üst solunum yolunun tıkanması veya daralması sonucu gerçekleşir. Dilin, bademciğin

Devam

Alzheimer Hastalığı ile Uyku Düzeni Arasında Bir Bağlantı Bulundu

Makaleler

Uyku Düzeni ile Alzheimer Hastalığı Arasında Bir Bağlantı Bulundu

23 Ağustos 202024 Ağustos 2020 Çağlayan Taybaş 0 yorum Alzheimer hastalığı, uyku

Alzheimer hastalığı birçoğumuzun bildiği veya en azından aşina olduğu bir nörodejeneratif bir hastalıktır. Araştırmacılar demansın bir alt türü olan bu

Devam