Fekal Transplantasyon (Dışkı Nakli) Bilişsel İşlevleri İyileştiriyor!

25 Nisan 201728 Nisan 2020 Damla Uludağ 0 yorum beyin, mikrobiyota

Evet, evet yanlış duymadınız! Fekal transplantasyon (dışkı nakli) karaciğer hastalarında bilişsel işlevleri iyileştiriyor! Fekal transplantasyon olarak adlandırılan bu yöntem bir süredir gündemdeydi. Burada dışkı bakterilerinin sağlıklı bireyden bağırsak bakteri florası bozulmuş alıcıya nakli söz konusudur. Bu yöntem sağlıklı bakteri florasının nakli ile bozulmuş olan floranın onarımını sağlanıyor. Peki işlevlerde fekal transplantasyon nasıl görev alıyor? Şimdi inceleyelim.

Yeni yayınlanan bir çalışma hepatik ensefalopati hastaları için büyük umut vaadediyor. Hepatik ensefalopati şiddetli karaciğer hastalığına bağlı beyin işlevlerinde azalmadır. Bu hastalarda dışkı naklinin standart tedaviye kıyasla daha güvenli ve bilişsel işlevleri geliştirdiği bulundu. Amsterdam’da ki International Liver Congress 2017’de sunulan çalışma büyük yankı getirdi. Fekal transplantasyon ve antibiyotik tedavisi hastaneye yatış oranını azaltıyordu. Standart tedavi uygulaması (laktuloz ve rifaksimin) ile karşılaştırıldığında ciddi bir fark görüldü. Dışkı nakli sonrasında hepatik ensefalopati hastalarının hastaneye yatışlarında belirgin bir azalma görüldü.

Hepatik Ensefalopati Nedir?

Araştırma sonuçlarını detaylandırmadan önce hepatik ensefalopati hastalığını biraz tanıyalım. Bu hastalıkta karaciğer bazı toksinleri ve amonyak gibi kimyasalları kandan uzaklaştıramaz. Toksinler ve kimyasallar daha sonra beyne ulaşırlar ve oraya yerleşirler. Beyne yerleşen bu maddeler bir süre sonra bilişsel işlevlerde bozulmalara sebebiyet verir. Bu hastalık sirozun da en önemli nedenlerinden biridir.

Hepatik ensefalopati, akut karaciğer yetmezliği olan hastalarda aniden ortaya çıkabilir. Ancak kronik karaciğer hastalığı olanlarda daha sık görülür. Hepatik ensefalopatinin belirtileri arasında hafif bilinç bulanıklığı baş rolü oynar. Bunun yanında unutkanlık, odaklanma zorluğu ve kişilik/ruh hali değişiklikleri olur. Aşırı endişe, nöbetler, hareketlerde yavaşlama ve konuşmada bozukluklar da bu belirtilere eşlik edebilir.

Fekal Transplantasyon Tedavisi Yapılır?

Tedavideki ilk adım, hastalığa neden olan etkenleri tanımlamak ve tedavi etmektir. Hastalık seyri çözüldükten sonra amonyak gibi toksinlerin üretiminin azaltılması amaçlanmaktadır. Hepatik ensefalopatide atak olasılığını azaltmak için genellikle kullanılan iki ilaç türü vardır. Bunlar laktuloz ve rifaximindir. Bu hastalık tedaviye rağmen ciddi bir durum olmakla beraber nükseden bir seyir de gösterebilir. Bundan dolayı hastaneye tekrar başvurmanın önde gelen bir nedenidir.

Hepatik ensefalopati hastalarında, dışkı naklinin beyin işlevlerini daha fazla geliştirdiğini görüyoruz. Standart tıbbi tedavilerden daha üstün olduğu açıkça ortada. Ayrıca hepatik ensefalopati vakalarında hastaneye yatış sayısını da azaltıyor. Araştırmacılar: ”Fekal transplantasyon yenilikçi ve umut verici bir yaklaşım. Bu durumu tedavi etmek için çalışıyor ve daha fazla çalışma yapılmasını dört gözle bekliyoruz” açıklamasını yapıyorlar.

Araştırmacılar hepatik ensefalopati atakları geçiren 20 siroz hastası üzerinde çalıştı. Bir gruba laktuloz ve rifaximin tedavisi uygulandı. Diğer grup beş gün geniş spektrumlu antibiyotikler ve bir fekal transplantasyon aldı. Fekal transplantasyon lavman yöntemi ile gerçekleştirildi. Hastalar bu işlemler uygulandıktan sonra 150 gün boyunca takip edildi.

Fekal Transplantasyon Belirgin Bir İyileşme Sağlıyor

Hastaların sağlık değerleri psikometrik hepatik ensefalopati skoru ve stroop app testi ile ölçüldü. Stroop App bilişsel işlev bozukluğu için uygulanan bir testtir. Standart tedaviye kıyasla dışkı nakli grubunda belirgin bilişsel iyileşme gözlendi. Karaciğer hastalığı standart tedavi sonrasında belirgin olarak arttı. Ancak fekal transplantasyon uygulamasında normal düzeye ulaşmıştır. Dışkı naklinin bağırsak florasında yararlı bakterilerin suşlarını da arttırdığı görülmüştür. Suş bir bakteri veya virüsün farklı alt türlerinin aralarında genetik farklılıklar bulunan gruplarıdır.

Bu çalışma dışkı naklinin hepatik ensefalopatili hastalara fayda sağlayabileceğini gösteren ilk çalışmadır. Randomize bir çalışma olduğu için gösterdiği kanıtlar çok değerlidir. Aynı zamanda karaciğer hastalığı olan kişilerde neler yapaileceğimiz ile ilgili yeni çalışmalara ışık tutuyor. Bağırsak florasının en iyi nasıl kullanılacağını belirlemek için ne yapmamız gerektiğini gösterebilir. Dışkı nakillerinin beyne kadar varabilen bu etkileri bizlere ikinci beyin bağırsak ünvanını tekrar hatırlatır. Bağırsak floramızın bozulması karaciğer hastalıklarından bilişsel işlev bozukluklarına kadar ciddi bir etki gösterir. Bağırsak floranıza iyi bakın! 🙂

Hazırlayan: Damla Uludağ